Encyclopedia Britannica و Merriam-Webster روز 10 سپتامبر 2025 علیه شرکت AI سرچ Perplexity در دادگاه فدرال نیویورک شکایت کردند. آن‌ها می‌گویند «answer engine» پرپلکسیتی، صفحات آن‌ها را کراول و محتوای محافظت‌شده را بدون اجازه بازتولید و گاهی با نام تجاری این ناشران همراه می‌کند.
دادخواست حاوی اسکرین‌شات‌هایی است که نشان می‌دهد خروجی Perplexity در مواردی عملا عینا معادل تعریف Merriam-Webster بوده و این موضوع، ادعای «plagiarize» را تقویت می‌کند. شکایت خواهان خواستار غرامت و صدور حکم منع استفاده از محتوای آن‌هاست.
چه ادعاهایی در دادخواست مطرح شده؟
Encyclopedia Britannica و Merriam-Webster ادعا می‌کنند Perplexity:
- با استفاده از «PerplexityBot» سایت‌های آن‌ها را خزیده و محتوای محافظت‌شده را جمع‌آوری کرده است.
- پاسخ‌های تولیدی Perplexity را به‌صورت «near-verbatim» (نزدیک به عین) منتشر می‌کند که حق کپی را نقض می‌کند.
- نام تجاری این ناشران را به خروجی‌های نادرست یا «hallucinated» می‌چسباند و این موجب سردرگمی کاربران و خدشه‌دار شدن اعتبار برندها شده است.
نمونه‌های مستقیم که در دادخواست آمده‌اند
دادخواست چندین نمونه تصویری (screenshots) پیوست کرده که در آن‌ها تعریف‌ها یا بخش‌هایی از مقالات Britannica و Merriam-Webster تقریباً به همان شکل در خروجی Perplexity آمده‌اند. این اسناد تلاش دارند نشان دهند رفتار شرکت سیستماتیک و تکرارشونده است، نه خطای تصادفی.
Perplexity چه پاسخی داشته و مدل کسب‌وکارش چیست؟
Perplexity خود را رقیب Google Search معرفی کرده و با سرمایه‌گذارانی مانند Jeff Bezos پشتیبانی می‌شود. برخی ناشران با برنامه «Publishers’ Program» همکاری کرده‌اند؛ اما شکایات اخیر نشان می‌دهد این مشارکت انتخابی بوده و بسیاری از ناشران عمده هم‌چنان نگران استفاده بدون مجوز هستند.
زمینه حقوقی و پرونده‌های قبلی علیه Perplexity
این شکایت در ادامه پرونده‌هایی است که علیه Perplexity و سایر شرکت‌های AI به‌خاطر استفاده از محتوا مطرح شده‌اند؛ از جمله شکایت News Corp (Dow Jones و New York Post) در اکتبر 2024 و دعاوی متعدد در صنعت نشر درباره «stealth crawling» و کپی‌برداری. روال قضایی اخیر علیه شرکت‌های AI نشان می‌دهد قضات و دادخواست‌ها به‌مرور چارچوب قانونی جدیدی برای این حوزه می‌سازند.
پیامدهای کوتاه‌مدت برای Perplexity و صنعت AI
اگر دادگاه به نفع Britannica حکم دهد، Perplexity ممکن است مجبور به حذف بخش‌هایی از دیتاست‌ها، تغییر نحوه ارجاع‌دهی و حتی پرداخت غرامت شود. این پرونده می‌تواند به الگویی برای دیگر ناشران تبدیل شود تا یا قراردادهای حق‌الامتیاز ببندند یا از طریق دادگاه هزینه استفاده غیرمجاز را مطالبه کنند.
نکات کلیدی ادعاها و قابلیت‌های مورد اشاره در دادخواست
| موضوع | توضیح مختصر | منبع (نمونه) |
| خزیدن پنهان (stealth crawling) | ادعا: PerplexityBot سایت‌ها را حتی با بلوکرها خزیده است. | شکایت رسمی. |
| بازتولید near-verbatim | خروجی‌هایی که عین یا نزدیک به محتوای Britannica/Merriam-Webster هستند. | اسکرین‌شات‌های پیوست پرونده. |
| استفاده نامناسب از برندها | الصاق نام تجاری ناشران به محتوای hallucinated که باعث سردرگمی می‌شود. | دادخواست و توضیحات حقوقی. |
| مطالبه غرامت و حکم منع | خواسته‌ها: خسارت مالی و دستور دادگاه برای منع استفاده. | متن دعوی. |
| تعاملات ناشر/Perplexity | بعضی ناشران به برنامه درآمدزایی پیوسته‌اند؛ اما این مورد سکوت کلی از طرف همه ناشران را نشان نمی‌دهد. | گزارش‌ها و بیانیه‌ها. |
- قابلیت پیروزی Britannica بالا است: دادخواست مستند و شامل اسکرین‌شات‌های مستقیم و مثال‌های متعدد است؛ بنابراین احتمال اینکه دست‌کم برخی ادعاها مورد پذیرش دادگاه قرار گیرد، جدی است.
- تغییر در معماری محصولات RAG ضروری خواهد شد: شرکت‌هایی که از Retrieval-Augmented Generation استفاده می‌کنند باید طوری منابع را ذخیره، ارجاع و خلاصه‌سازی کنند که حقوق نشر را نقض نکند یا قرارداد داشته باشند. این می‌تواند هزینه‌های مستقیم (مجوزها) و غیرمستقیم (بازطراحی سیستم) ایجاد کند.
- موج تازه‌ای از قراردادها و توافقات روی می‌دهد: پیش‌بینی می‌کنم در 6 تا 12 ماه آینده تعدادی از ناشران بزرگ به برنامه‌های مشارکتی یا قراردادهای مجوز با شرکت‌های AI بپیوندند تا درآمد از طریق اشتراک‌گذاری کنترل‌شده منابع فراهم شود.
- اثر بر نوآوری و رقابت: فشار حقوقی ممکن است سرعت توسعه مدل‌های سرچ مبتنی بر AI را کند کند یا هزینه ورود را افزایش دهد؛ اما در بلندمدت، مدل‌های اخلاقی و قراردادمحور احتمالاً مزیت رقابتی خواهند داشت.
جمع‌بندی
Encyclopedia Britannica و Merriam-Webster در دادخواستی که 10 سپتامبر 2025 در دادگاه فدرال نیویورک ثبت شد، Perplexity را متهم به خزیدن و بازتولید بدون مجوز محتوای محافظت‌شده و سوءاستفاده از برندهایشان کرده‌اند؛ پرونده مستند و احتمالا تأثیر قابل‌توجهی بر نحوه طراحی محصولات AI مبتنی بر web-scale retrieval خواهد داشت، از جمله نیاز به قراردادهای مجوز، شفافیت در منابع و بازطراحی فناوری برای جلوگیری از بازتولید near-verbatim.
