به نظر شما چرا سال 536 میلادی بدترین سال تاریخ بشر محسوب شد؟ سال 536 میلادی به گفته بسیاری از تاریخ‌دانان، بدترین سال برای زندگی در تاریخ بشر بوده است. در این سال، رویدادی مرموز و فاجعه‌بار باعث شد زمین وارد یکی از تاریک‌ترین و سردترین دوره‌های چند هزار سال گذشته شود.
تاریکی ناگهانی زمین در سال 536 میلادی
در سال 536 میلادی، مهی غلیظ و مرموز آسمان نیم‌کره شمالی را پوشاند. مورخان بیزانسی مانند پروکوپیوس نوشته‌اند:
«خورشید بدون درخشش بود، مثل ماهی کم‌نور، و نورش گرما نمی‌داد.»
این پدیده حدود 18 ماه ادامه داشت. روزها تیره و سرد بودند، دماها به‌طرز محسوسی پایین آمد و محصولات کشاورزی در اروپا، خاورمیانه و چین نابود شدند.
علت علمی اتفاقات سال 536 میلادی: فوران عظیم آتشفشانی
تحلیل‌های جدید دانشمندان زمین‌شناسی (با بررسی حلقه‌های درختان و نمونه‌های یخ از گرینلند و قطب جنوب) نشان داده که در حدود 536 میلادی، چند فوران آتشفشانی عظیم رخ داده است.
احتمالا یکی از بزرگ‌ترین آن‌ها در شمال ایسلند یا آلاسکا بوده که حجم عظیمی از گوگرد و خاکستر را به اتمسفر فرستاد. این ذرات در لایه‌ی استراتوسفر پخش شدند و جلوی عبور نور خورشید را گرفتند، در نتیجه:
- دمای جهانی بین 2 تا 4 درجه سانتی‌گراد کاهش یافت.
- زمین وارد «دوره یخبندان کوچک» شد که تا حدود 550 میلادی ادامه داشت.
پیامدهای فاجعه‌بار اتفاقات 536 میلادی
فوران‌های پیاپی آتشفشان‌ها در ایسلند و مناطق قطبی، ذرات سولفوریک را به جو فرستادند و نور خورشید را فیلتر کردند. این پدیده موجب سقوط اقتصادی، مهاجرت‌های گسترده و آغاز طاعون جاستینیان شد؛ نقطه‌ای تاریک که مسیر تاریخ بشر را برای قرن‌ها تغییر داد.
گسترش قحطی منجر به موج‌های مهاجرت روستایی به شهرها، افزایش قیمت غلات، شورش‌ها و ضعف مالی دولت‌ها شد؛ بیزانس هزینه‌های نظامی را کاهش داد، تجارت دریایی کند شد و نرخ مرگومیر کودکان بالا رفت.
نتیجه این تاریکی و سرمای ناگهانی، بحران‌های گسترده‌ای بود:
- قحطی جهانی: محصولات کشاورزی از بین رفتند، به‌ویژه در اروپا و آسیا.
- مرگومیر بالا: گرسنگی و بیماری در سراسر جهان پخش شد.
- فروپاشی امپراتوری‌ها: اقتصاد امپراتوری بیزانس و چند پادشاهی اروپایی به‌شدت آسیب دید.
- تنها چند سال بعد، در 541 میلادی، طاعون جاستینیان پدیدار شد و میلیون‌ها نفر را کشت.
شواهد علمی اتفاقات سال 536 میلادی از عصر مدرن
دانشمندان در دهه اخیر، با بررسی یخ‌های گرینلند متوجه شدند که در لایه‌های مربوط به سال‌های 536، 540 و 547، غلظت بالایی از ذرات سولفوریک وجود دارد. این نشان می‌دهد که در فاصله‌ای کوتاه، 3 انفجار آتشفشانی بزرگ رخ داده است.
به گفته پژوهشگران دانشگاه هاروارد، این زنجیره فوران‌ها باعث شد «دهه 530 میلادی سردترین دهه در 2300 سال اخیر» باشد.
جمع‌بندی
سال 536 میلادی به دلیل فوران‌های آتشفشانی عظیم، کاهش شدید دما، تاریکی طولانی، قحطی و فروپاشی تمدن‌ها، از دید بسیاری از دانشمندان به عنوان تیره‌ترین و سخت‌ترین سال برای زندگی انسان‌ها در طول تاریخ ثبت شده است.